Θα διατίθενται από τα φαρμακεία για όποιον έχει ΑΜΚΑ με δυνατότητα προμήθειας ενός τεστ την εβδομάδα για τον κάθε πολίτη.
Μέσω self-testing – δηλαδή αυτοεξέτασης και διενέργειας rapid test κατ’ οίκον – θα μπορούν οι Ελληνες πολίτες μέσα σε λιγότερο από μισή ώρα να γνωρίζουν αν έχουν μολυνθεί από τον κορωνοϊό, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, αρμόδιος για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου, Άκης Σκέρτσος.
Απαντώντας μάλιστα σε σχετικό ερώτημα, δήλωσε ότι λεπτομέρειες θα ανακοινωθούν την επόμενη εβδομάδα για τη δυνατότητα παροχής 4 τεστ/ μήνα, δηλαδή ένα την εβδομάδα, μόνο με την επίδειξη του ΑΜΚΑ, και χωρίς συνταγογράφηση, ώστε ο πολίτης να μπορεί να επιτηρεί ατομικά την υγεία του.
Αν και ακόμη δεν είναι γνωστό το είδος του τεστ που θα χρησιμοποιηθεί, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC) αναφέρει ότι τα τεστ αυτοεξέτασης στο σπίτι γίνονται με δείγμα αίματος, δηλαδή με ένα τσίμπημα, όπως συμβαίνει και στη μέτρηση σακχάρου και το αποτέλεσμα θα προκύπτει με παρόμοιο τρόπο που χρησιμοποιείται στα τεστ εγκυμοσύνης. Άλλα παρόμοια γρήγορα τεστ αυτοεξέτασης είναι τα τεστ συλλογής δειγμάτων σιέλου και συλλογής ρινοφαρυγγικού επιχρίσματος.
Από τη στιγμή που ο πολίτης, σύμφωνα με το ελληνικό σχέδιο, θα το προμηθεύεται από τα φαρμακεία, θα μπορεί τηρώντας απαραίτητα τους κανόνες υγιεινής των χεριών να λαμβάνει δείγμα σάλιου με τον ειδικό στυλό, που θα υπάρχει στη συσκευασία, από το στόμα και να κάνει το τεστ. Η συσκευασία περιλαμβάνει τον ειδικό ανιχνευτή του κορονοϊού, όπου θα μπορεί κάποιος εύκολα να τοποθετεί το δείγμα εκεί προκειμένου αυτό να δείξει το τελικό αποτέλεσμα.
Τα συγκεκριμένα τεστ διαφέρουν από τα rapid που διενεργούνται έως τώρα και θα μπορεί ο καθένας να τα κάνει μόνος του, στο σπίτι του, ελέγχοντας αν έχει προσβληθεί από τον ιό, ενώ δεν θα δηλώνεται σε βάση δεδομένων, όπως γίνεται τώρα με τα rapid και τα μοριακά τεστ.
Πώληση στα Σούπερ Μάρκετ στην Ευρώπη
Σύμφωνα με οδηγίες του γερμανικού Ινστιτούτου Ρόμπερτ Κοχ, οι λωρίδες που υπάρχουν στο κουτί των self test περιλαμβάνουν αντισώματα αντιγόνου που ενεργοποιούν κάποιο συγκεκριμένο ένζυμο. Στην περίπτωση που το τεστ κορoνοϊού βγει θετικό, τότε θα παράξει μια εμφανή χρωστική. Η ακρίβεια διάγνωσης του τεστ άγγιξε το 71%.
Τα τεστ έγιναν σε 60 πολίτες που διαγνώστηκαν θετικοί στον κορωνοϊό και στην συνέχεια έγινε επιβεβαίωση του αποτελέσματος με την πραγματοποίηση PCR (μοριακού) τεστ.
Στη Γερμανία τα self test πωλούνται στα σούπερ μάρκετ, ενώ στη Βρετανία είναι διαθέσιμα στα καταστήματα ή στην Amazon. Η υπηρεσία Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας έχει δημοσιεύσει σχετικό βίντεο με οδηγίες προς τους πολίτες.
Γαλλική εταιρεία που σκοπεύει να διοχετεύσει τέτοια rapid test αυτοεξέτασης στη χώρα, αναφέρει πως προκειμένου να πραγματοποιηθεί το τεστ, ο πολίτης θα πρέπει να εισάγει μια μπατονέτα ως 3 με 4 εκατοστά στη ρινική κοιλότητα και να την περιστρέψει πέντε φορές πριν την αφαιρέσει. Στη συνέχεια, αναμειγνύει το δείγμα με το υγρό που παρέχεται στο kit και αναμένει το αποτέλεσμα.
Τα self test χρησιμοποιούνται ήδη στη Βρετανία, την Πορτογαλία, τη Γερμανία και την Αυστρία. Η γαλλική εταιρεία που έχει αναπτύξει τα τεστ αυτά, υποστηρίζει πως η αποτελεσματικότητα των τεστ μπορεί να φτάσει το 95% σε συμπτωματικούς ασθενείς, ενώ μειώνεται στο 50% με 60% για ασυμπτωματικούς φορείς.
Τα υπέρ και τα κατά
Τα υπέρ
Σε σχετική έκθεση που δημοσιεύθηκε στις 17 Μαρτίου, επισημαίνεται ότι τα τεστ αυτοεξέτασης στο σπίτι, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται παράλληλα με τους εργαστηριακούς ελέγχους, που διενεργούν οι επίσημοι υγειονομικοί φορείς.
Στα πλεονεκτήματά τους συγκαταλέγεται η επέκταση του ελέγχου για τον ιό SARS-CoV-2 σε πλατύτερες ομάδες του πληθυσμού.
Δίνουν ταχύτερα αποτελέσματα από όλα τα υπόλοιπα τεστ, με αποτελέσματα τον έγκαιρο εντοπισμό και απομόνωση φορέων και κρουσμάτων. Τα self test για αυτοεξέταση στο σπίτι μπορούν να συμβάλλουν στον περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού, όπως αναφέρεται.
Τα κατά
Η μαζική χρήση αυτών των τεστ από την άλλη, μπορεί να προκαλέσει και προβλήματα. Και κυρίως να αλλοιώσει την αποτελεσματικότητα της πραγματικής καταγραφής και να επηρεάσει αρνητικά την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Συγκεκριμένα αναφέρεται πως «η μετάθεση της ευθύνης των ελέγχων από τους υγειονομικούς φορείς στους ιδιώτες μπορεί να οδηγήσει σε ελλιπή καταγραφή των κρουσμάτων και να δυσχεράνει την ιχνηλάτηση και την απομόνωση των ύποπτων περιστατικών».
Οι ειδικοί επιστήμονες μάλιστα επισημαίνουν έναν άλλο, καθόλου ευκαταφρόνητο κίνδυνο. Η ευρεία χρήση των self τεστ μπορεί ακόμα και να αλλοιώσει την αξιοπιστία πολλών δεικτών της επιδημιολογικής επιτήρησης της Covid σε τέτοιο βαθμό, που να μην είναι δυνατή η καταγραφή της πραγματικότητας.
Τέλος, τα rapid test για χρήση στο σπίτι, όπως τονίζεται, δεν μπορούν να εντοπίσουν τυχόν μεταλλάξεις του ιού, κάτι που αποτελεί κορυφαίο ζήτημα της εποχής. Το CDC προτείνει, τα συγκεκριμένα τεστ να χρησιμοποιούνται σε στοχευμένους πληθυσμούς που να ευνοούνται από τον συγκεκριμένο έλεγχο, με προσεκτική παράλληλη εξέταση των επιδημιολογικών δεδομένων.
Θα χρειαστούν πολλές αποσαφηνίσεις και οδηγίες
Για τη θετικότητα αυτού του μέτρου αλλά και για τις τεχνικές δυσκολίες που πρέπει να λυθούν πριν προχωρήσουμε στην εφαρμογή του, τοποθετήθηκε ο πρόεδρος του «Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης», Διονύσης Ευγενίδης.
«Προσωπικά δεν θεωρώ ότι το τεχνικό κομμάτι θα έχει δυσκολίες. Οι φαρμακοποιοί διαχειριζόμαστε ήδη την πλατφόρμα για τον εμβολιασμό των πολιτών και βλέπουμε ότι λειτουργεί εύρυθμα. Δεν πιστεύω λοιπόν ότι θα υπάρχουν δυσκολίες στην οργάνωση της διάθεσης. Υπάρχει ήδη εμπειρία στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Το σοβαρό κομμάτι της υπόθεσης είναι η κατεύθυνση του κοινού για τη διενέργεια των τεστ για να έχει νόημα και αυτή η προσπάθεια.
Ένα ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι αν θα δίνονται αυτά τα τεστ σε όσους έχουν ήδη εμβολιαστεί ή νοσήσει. Αν όχι, το ζήτημα της διπλής διασταύρωσης των στοιχείων θα γίνει πιο περίπλοκο.
Επίσης πόσο εύκολα και πως/που ακριβώς θα δηλώνει το κοινό ένα θετικό τεστ; Τι θα ακολουθεί σε αυτή την περίπτωση; Αυτές οι οδηγίες είναι πολύ σημαντικό να αποσαφηνιστούν με κάθε λεπτομέρεια. Όπως και το πως /που θα απορρίπτονται τα τεστ. Δεν μιλάμε για τεστ εγκυμοσύνης εδώ, αλλά για τεστ που θα φέρουν σε κάποιες περιπτώσεις ιϊκό φορτίο», καταλήγει.