Μετά από 10 ολόκληρους αιώνες χτύπησαν ξανά στον Χορτιάτη οι καμπάνες του Βυζαντινού Ναού Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, ενός μοναδικού για τη Θεσσαλονίκη εκκλησιαστικού μνημείου που ανακατασκευάστηκε πλήρως και παραδόθηκε στους πολίτες.
Τα ιστορικά εγκαίνια τέλεσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, που μαζί με τον δήμαρχο Πυλαίας Χορτιάτη Ιγνάτιο Καϊτεζίδη πρώτοι οραματίστηκαν την ολοκλήρωση του έργου, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και του περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολου Τζιτζικώστα.
Μέσα σε κλίμα συγκίνησης και κατάνυξης, με την προσευχή πλήθους πιστών, το καντήλι της Ορθοδοξίας άναψε και πάλι σε ένα από τα αρχαιότερα και ιερότερα σεβάσματα της Εκκλησίας μας.
«Ισχύς εν την ενώσει»
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας χαρακτήρισε το Ναό ως «μοναδικό βυζαντινό Ναό αυτής της επαρχίας», ενώ σημείωσε ότι η συνεργασία που επιτεύχθηκε για να ανακαινιστεί ήταν μοναδική. «Να λοιπόν, που μάθαμε να κουβεντιάζουμε ήσυχα και απλά», σημείωσε ο Σεβασμιώτατος θυμίζοντας τα λόγια του Γιάννη Ρίτσου. Απένειμε στην Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού το μετάλλιο του Χρυσού Σταυρού του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου ως «αντίδωρο» για τη σημαντική συνεισφορά της.
«Πάντα είναι χαρά μας να αποδίδουμε ένα Μνημείο στον τόπο του. Σήμερα είναι διπλή η χαρά μας γιατί αποδίδεται στον τόπο του και στην Εκκλησία ως Μνημείο Λατρείας» σημείωσε η υπουργός πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας σημείωσε ότι με τον Ναό «δημιουργείται ένας πόλος επισκεψιμότητας και ανάπτυξης στον Χορτιάτη και χαρακτήρισε το έργο «λαμπρό παράδειγμα συνεργασίας» μεταξύ Υπουργείου, Εφορείας Αρχαιοτήτων, Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Περιφέρειας. «Κλειδί για όλα αυτά είναι η συνεργασία», σημείωσε.
Ο δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη τόνισε ότι «η ημέρα είναι ιστορική και ότι αποτελεί μια από τις σημαντικότερες στην αυτοδιοικητική του πορεία». Ευχαρίστησε τον Μητροπολίτη κ. Βαρνάβα, «που είχε το όραμα, “έτρεξε” τις διεκδικήσεις και δημιούργησε πολύτιμες συνεργασίες», την Υπουργό Πολιτισμού που «ήταν μια ένθερμη σύμμαχος και η πρώτη που στήριξε το έργο», τον περιφερειάρχη Απόστολο Τζιτζικώστα, που «είμαστε απόλυτα συντονισμένοι μαζί του», αλλά και την επικεφαλής αρχαιολόγο Μαρία Τσιαπάλη που «έβαλε πλάτη και αγωνίστηκε προσωπικά για την ανακατασκευή του Ναού»
«Ενώσαμε τις δυνάμεις μας Δήμος, Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και Υπουργείο Πολιτισμού στην οραματική πρωτοβουλία του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη μας κ. Βαρνάβα. Σήμερα ξετυλίγουμε ένα κομμάτι της ιστορίας της περιοχής και υπόσχεσή μου είναι ότι θα συνεχίσουμε την ανάπλαση του χώρου δίπλα στον Ναό, έτσι ώστε ο Χορτιάτης να αποκτήσει μία ξεχωριστή θρησκευτική και πολιτιστική πλατεία στο ιστορικό του κέντρο», τόνισε ο δήμαρχος.
Παρόντες στην τελετή πλήθος επισήμων και ευσεβών προσκυνητών. Ανάμεσά τους οι βουλευτές Θεσσαλονίκης Θόδωρος Καράογλου, Σάββας Αναστασιάδης, Δημήτρης Βαρτζόπουλος, Σωκράτης Φάμελλος και Κωνσταντίνα Αδάμου, η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου, ο δήμαρχος Αμπελοκήπων Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου, ο καθηγητής και αντιπρύτανης του Διεθνούς Πανεπιστημίου Μανόλης Μανωλεδάκης, ο καθηγητής και περιφερειακός σύμβουλος Βενιαμίν Καρακωστάνογλου, ο αντιπεριφερειάρχης Σωκράτης Δωρής κ.α.
Να σημειωθεί ότι ο Ιερός Ναός «Μεταμορφώσεως του Σωτήρος» και «Παναγίας Βλαχερνών» αποτελεί Μνημείο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής σημασίας που χτίστηκε στα ύστερα χρόνια της βυζαντινής Αυτοκρατορίας, την εποχή των Κομνηνών. Βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού του Χορτιάτη και πολύ κοντά στις εκτάσεις της Mονής Xορταΐτου, σε μια περιοχή που συμβολίζει το «βυζαντινό στέμμα του βουνού».
Ο Ναός είναι χτισμένος τον 12ο αιώνα σε μια περιοχή, όπου ακόμη διατηρούνται τα λείψανα Παλαιοχριστιανικού ναού μαζί με τμήματα Ρωμαϊκού υδραγωγείου και τα κατάλοιπα της μεγάλης Βυζαντινής μονής του Χορταΐτου.
Αποτελούσε τον κοιμητηριακό ναό της Μεγάλης Σταυροπηγιακής Μονής Χορταΐτου που ήκμαζε για αιώνες στην περιοχή αριθμώντας 400 περίπου μοναχούς και ελέγχοντας την υδροδότηση της πόλης της Θεσσαλονίκης. Διαθέτει εκπληκτικές βυζαντινές τοιχογραφίες και από τυπολογικής πλευράς είναι μοναδικός σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα.