Στο κληρονομικό δίκαιο όταν υφίσταται κληρονομιά χωρίς διαθήκη (κληρονομική εξ αδιαθέτου διαδοχή), τότε προβλέπονται έξι (6) τάξεις, με βάση τις οποίες καθορίζονται ποιοι καλούνται πρώτοι, δεύτεροι, τρίτοι, τέταρτοι, πέμπτοι και έκτοι στην κληρονομιά με σκοπό την αποδοχή ή την αποποίησή της.
Πρώτη τάξη στην κληρονομική διαδοχή
Ως κληρονόμοι εξ αδιαθέτου στην πρώτη τάξη καλούνται οι κατιόντες του κληρονομουμένου.
Αυτό σημαίνει ότι στην κληρονομιά πρώτα καλούνται, είτε να αποδεχτούν είτε να αποποιηθούν, τα τέκνα του θανόντος, τα οποία κληρονομούν ισομερώς, δηλαδή στο ίδιο ποσοστό.
Στην περίπτωση που κατά το χρόνο θανάτου του κληρονομουμένου δεν ζει ένα εκ των τέκνων του, που όμως έχει ζώντα δικά του τέκνα (εγγόνια του κληρονομουμένου), αυτά (τα εγγόνια) υπεισέρχονται στη θέση του τέκνου που δεν ζει (διαδοχή κατά ρίζες)
Ο επιζών σύζυγος του θανόντος (ή της θανούσης) στην πρώτη τάξη κληρονομεί το 1/4 της περιουσίας του θανόντος (ή της θανούσης) (δηλαδή 3/4 τα τέκνα και 1/4 ο επιζών σύζυγος)
Δεύτερη τάξη στην κληρονομική διαδοχή
Εφόσον δεν υπάρχουν κληρονόμοι πρώτης τάξης (τέκνα και εγγόνια του θανόντος) τότε δεύτεροι καλούνται οι κληρονόμοι δεύτερης τάξης.
Στη δεύτερη τάξη καλούνται μαζί οι γονείς του κληρονομουμένου, οι αδελφοί, καθώς και τέκνα και έγγονοι αδελφών που έχουν πεθάνει πριν από αυτόν.
Δηλαδή στη δεύτερη τάξη εμφανίζονται οι γονείς και τα αδέλφια του θανόντος. Εάν τα αδέλφια έχουν πεθάνει πριν από αυτόν τότε εμφανίζονται τα τέκνα των αδελφών (ανήψια) και αντίστοιχα τα εγγόνια αυτών τα οποία όμως αποκλείονται από την κληρονομιά εφόσον υπάρχουν τέκνα αδελφών (ανήψια).
Οι Ετεροθαλείς αδελφοί, αν συντρέχουν στην κληρονομιά με γονείς ή με αμφιθαλείς ή με τέκνα ή εγγόνους αμφιθαλών αδελφών, παίρνουν το μισό της μερίδας που ανήκει στους αμφιθαλείς. Το μισό επίσης παίρνουν και τα τέκνα ή οι έγγονοι ετεροθαλών αδελφών που έχουν πεθάνει πριν από τον κληρονομούμενο.
Ο επιζών σύζυγος του θανόντος (ή της θανούσης) στην δεύτερη τάξη κληρονομεί το 1/2 της περιουσίας του θανόντος (ή της θανούσης)
Τρίτη τάξη στην κληρονομική διαδοχή
Στην τρίτη τάξη καλούνται οι παππούδες και οι γιαγιάδες του κληρονομουμένου και από τους κατιόντες τους τα τέκνα και οι έγγονοι, δηλαδή οι θείοι (τέκνα των παππούδων) και τα εξαδέλφια (έγγονοι παππούδων) του θανόντος.
Αν ζουν οι παππούδες και οι γιαγιάδες και των δύο γραμμών, κληρονομούν μόνο αυτοί κατά ισομοιρία. Εδώ αποκλείονται οι θείοι και τα εξαδέλφια του θανόντος και κληρονομούν στο ίδιο ποσοστό οι παππούδες και οι γιαγιάδες από αμφότερες τις γραμμές (μητρική και πατρική).
Αν δεν ζεί ο παππούς ή η γιαγιά από την πατρική ή τη μητρική γραμμή, στη θέση εκείνου που έχει πεθάνει υπεισέρχονται τα τέκνα και οι εγγονοί του. Μόνο εάν έχει πεθάνει ο παππούς ή η γιαγιά εμφανίζονται οι θείοι και τα εξαδέλφια του.
Αν δεν υπάρχουν τέκνα και έγγονοι (θείοι και εξαδέλφια του θανόντος), η μερίδα αυτού που έχει πεθάνει περιέρχεται στον παππού ή τη γιαγιά, της ίδιας γραμμής και αν δεν υπάρχει, στα τέκνα και στους εγγονούς του.
Αν δεν ζουν ο παππούς και η γιαγιά, είτε από την πατρική είτε από τη μητρική γραμμή και δεν υπάρχουν τέκνα και έγγονοι αυτών που έχουν πεθάνει, κληρονομούν μόνο ο παππούς ή η γιαγιά ή τα τέκνα και οι έγγονοί τους από την άλλη γραμμή.
Πώς κληρονομούν και ποσοστό
Τα τέκνα κληρονομούν κατά ισομοιρία κι αποκλείουν τους εγγόνους της ίδιας ρίζας. Οι έγγονοι κληρονομούν κατά ρίζες.
Ο επιζών σύζυγος του θανόντος (ή της θανούσης) στην τρίτη τάξη κληρονομεί το 1/2 της περιουσίας του θανόντος (ή της θανούσης)
Τέταρτη τάξη στην κληρονομική διαδοχή
Στην τέταρτη τάξη καλούνται οι προπαππούδες και οι προγιαγιάδες του κληρονομουμένου που ζούν και κληρονομούν κατά ισομοιρία ανεξάρτητα αν ανήκουν στην ίδια ή σε διάφορες γραμμές.
Ο επιζών σύζυγος του θανόντος (ή της θανούσης) στην τρίτη τάξη κληρονομεί το 1/2 της περιουσίας του θανόντος (ή της θανούσης)
Επιπλέον ο επιζών σύζυγος του θανόντος (ή της θανούσης) παίρνει ως εξαίρετο, ανεξάρτητα από την τάξη με την οποία καλείται, τα έπιπλα, σκεύη, ενδύματα και άλλα τέτοια οικιακά αντικείμενα που τα χρησιμοποιούσαν είτε μόνος εκείνος που επιζεί είτε και οι δύο σύζυγοι.
Αν όμως υπάρχουν τέκνα του συζύγου που πέθανε, λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες και αυτών, εφόσον το επιβάλλουν οι ειδικές περιστάσεις για λόγους επιείκειας.
Κανόνας της χωρίς διαθήκη κληρονομικής διαδοχής
Εφόσον κληθεί μια τάξη οι επόμενες αποκλείονται. Δηλαδή εάν καλούνται στην κληρονομιά οι κληρονόμοι της πρώτης τάξης αποκλείονται οι κληρονόμοι δεύτερης, τρίτης, τέταρτης κλπ τάξης.
Εάν αποποιηθούν ή με οποιονδήποτε τρόπο εκπέσουν από την κληρονομιά οι κληρονόμοι κάποιας τάξης, τότε ακολουθούν οι κληρονόμοι της επόμενης.
Πέμπτη τάξη στην κληρονομική διαδοχή
Αν δεν υπάρχουν συγγενείς της πρώτης, της δεύτερης, της τρίτης και της τέταρτης τάξης, ο σύζυγος που επιζεί καλείται ως εξ αδιαθέτου κληρονόμος σε ολόκληρη την κληρονομία.
Έκτη τάξη στην κληρονομική διαδοχή
Αν κατά την επαγωγή της κληρονομίας δεν υπάρχει ούτε συγγενής από εκείνους που καλούνται κατά το νόμο, ούτε σύζυγος του κληρονομουμένου, ως εξ αδιαθέτου κληρονόμος καλείται το δημόσιο