Οι Δήμοι οφείλουν να στρέψουν το βλέμμα στον τόπο τους, να δουν τι μπορούν να κάνουν για να εμπνεύσουν τον πολίτη και με τον τρόπο αυτό να κινητοποιήσουν τις «παραγωγικές δυνάμεις του τόπου» τονίζει ο Δήμαρχος Τρικκαίων και υποψήφιος πρόεδρος της ΚΕΔΕ κ. Δημήτρης Παπαστεργίου. Μιλώντας στο insider.gr, προσθέτει πως οι Δήμοι οφείλουν να γίνουν φορείς ανάπτυξης και αλλαγής, να προσφέρουν υπηρεσίες, καινοτομίες και προστασία του περιβάλλοντος, να στραφούν ξανά στους πολίτες, να κερδίσουν την εμπιστοσύνη τους και να δημιουργήσουν. Και καταλήγει λέγοντας πως η ΚΕΔΕ θα είναι ο κόμβος δημιουργίας και παραγωγής ιδεών, το σταυροδρόμι από στο οποίο συναντώνται και από το οποίο θα ξεκινούν οι αλλαγές στην ποιότητα ζωής των πολιτών
Ποιος είναι ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα σήμερα και πόσο ουσιαστικός μπορεί να γίνει;
Η ελληνική κοινωνία στηρίζεται στην Αυτοδιοίκηση για πολλούς αιώνες. Ο πιο κοντινός στον πολίτη θεσμός είναι κυριολεκτικά και μεταφορικά δίπλα του. Έχει αποκτήσει πλήθος αρμοδιοτήτων, με μειωμένες όμως οικονομικές στηρίξεις. Οι Δήμοι, είμαστε υπεύθυνοι για όλα σχεδόν: από τα αδέσποτα και τον αντικαπνιστικό νόμο, μέχρι τις πλημμύρες και την υλοποίηση προγραμμάτων Διά Βίου Μάθησης. Θετικότατα όλα. Αναγκαία. Σημαντικά και χρήσιμα. Αλλά υπάρχει διπολισμός.
Οι Δήμοι οφείλουν να γίνουν φορείς ανάπτυξης και αλλαγής, να προσφέρουν υπηρεσίες, καινοτομίες και προστασία του περιβάλλοντος
Με την κεντρική κυβέρνηση μπορούμε να ξεκαθαρίσουμε όρια και αρμοδιότητες, ώστε οι Δήμοι να προσφέρουν ακόμη περισσότερα. Είχα απευθυνθεί στον προηγούμενο Υπουργό Υγείας, σε σχέση με τους συναρμόδιους φορείς για το κάπνισμα. Ήταν τόσοι πολλοί, που καθιστούσαν πρακτικά ανεφάρμοστη την εφαρμογή του νόμου. Ή οι συναρμοδιότητες για τα ποτάμια, τους δρόμους, τις αποζημιώσεις. Επικαλύψεις που οδηγούν σε καθυστερήσεις, χωρίς κανέναν λόγο, με μια γραφειοκρατία επίσης χωρίς κανέναν λόγο. Έτσι, με τον τρόπο αυτόν, το «Δημόσιο», το «κράτος», όπως το αντιλαμβανόμαστε όλοι μας στις συναλλαγές μαζί του, γίνεται αποκρουστικό για τον πολίτη. Αυτό οφείλουμε να το αλλάξουμε.
Τι μπορούν και οφείλουν να κάνουν οι δήμοι προκειμένου να συνδράμουν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας;
Ήδη έχουν προσφέρει πολλά, αλλά το «κέρδος» θα έλθει από την πραγματική αναπτυξιακή πορεία. Όταν στρέψουμε το βλέμμα μας στον τόπο μας, όταν δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να εμπνεύσουμε τον πολίτη, τότε θα έχουμε πραγματική κινητοποίηση αυτών που λέμε «παραγωγικές δυνάμεις του τόπου». Το κλασικότερο παράδειγμα είναι το «Σχέδιο Ασκληπιός» που υλοποιούμε στον Δήμο Τρικκαίων. Αναβίωση φαρμακευτικών φυτών του Ασκληπιού, με συνεργασία Πανεπιστημίων, ιδιωτικών φορέων, νέων αγροτών που ιδρύουν ΚΟΙΝ.ΣΕΠ και παροχή στήριξης από τον Δήμο.
Οι Δήμοι μπορούν να χαράξουν κατευθύνσεις, να παρέχουν στήριξη, να ενισχύσουν με εργαλεία μάθησης και εκπαίδευσης. Η ίδια η κοινωνία θα διαλέξει τον δρόμο που θα ακολουθήσει.
Και ποια είναι τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους
Πρώτα-πρώτα, τη συνεργασία. Χωρίς αυτό το «συν», δεν μπορούμε να πάμε πουθενά. Αν δεν είχαμε αυτή τη συνεργασία πολιτών – φορέων – Δήμου, δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν τόσες δράσεις στα Τρίκαλα. Κατά δεύτερον, τη στοχοθεσία και την ιεράρχηση. Και κατά τρίτον, τη σύζευξη δράσεων, μέσω αξιοποίησης, από τη μία των διαθέσιμων προγραμμάτων, από την άλλη του τοπικού δυναμικού.
Πόσο εύκολο είναι να λειτουργήσει ένας δήμος μετά την εφαρμογή της απλής αναλογικής στις εκλογές;
Οφείλουμε να δούμε τα πραγματικά προβλήματα κάθε κοινωνίας και όχι να κάνουμε ασκήσεις επί χάρτου. Διαφώνησα με τον νόμο, όταν ψηφίστηκε, καθώς οι Δήμοι δεν πάσχουν από παραλυσίες που άρχισαν να δημιουργούνται με την έναρξη της τωρινής θητείας των Δημάρχων. Χρειαζόμαστε έναν πιο… λογικό νόμο που να προσφέρει λύσεις. Χρειαζόμαστε κυβερνησιμότητα και, σαφώς, διάλογο όλων για την επιτύχουμε. Μόλις αποκρυσταλλωθεί η υπάρχουσα κατάσταση, θα καταθέσουμε τις συγκεκριμένες μας προτάσεις για να συζητηθούν συλλογικά τα πάντα και να προχωρήσουμε μπροστά.
Διεκδικείτε την προεδρία της ΚΕΔΕ. Τι είναι αυτό που θεωρείτε ότι μπορείτε να προσφέρετε στον θεσμό και τι φιλοδοξείτε να κάνετε διαφορετικά σε σχέση με τους προκατόχους σας;
Τα πέντε προηγούμενα χρόνια ήμουν στη διοίκηση της ΚΕΔΕ, υπό την προεδρία του νυν Περιφερειάρχη Αττικής Γ. Πατούλη. Κάναμε πολλές αλλαγές και θέσαμε αρκετά νέα δεδομένα. Ψηλαφήσαμε τις ανάγκες, είδαμε τα προβλήματα.
Χρειάζεται πλέον να λειτουργήσουμε στη νέα εποχή, στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση, με τους 17 στόχους του ΟΗΕ για τους Δήμους. Οι Δήμοι οφείλουν να γίνουν φορείς ανάπτυξης και αλλαγής, να προσφέρουν υπηρεσίες, καινοτομίες και προστασία του περιβάλλοντος, να στραφούν ξανά στους πολίτες, να κερδίσουν την εμπιστοσύνη τους και να δημιουργήσουν.
Πόσο λειτουργικό είναι να μην μπορούμε να προσφέρουμε στον πολίτη το πιστοποιητικό που θέλει, χωρίς να έρχεται καν στο γκισέ των Δημαρχείων; Πόσο σημαντικό είναι να ξέρει ο πολίτης ότι η λάμπα αλλάζει χωρίς να βάζει «μέσον» τον αντιδήμαρχο; Πόσο σίγουρο είναι ότι με τις καλές πρακτικές στη στήριξη συμπολιτών που επλήγησαν από την κρίση, δεν θα έχουμε και αύξηση αυτών των καλών πρακτικών; Όσα αναφέρω, είναι πραγματικότητες από διάφορες πόλεις της χώρας. Επομένως, προχωρούμε με σκληρή δουλειά και συνεργασία, με νέες ιδέες και με όραμα για Δήμους αυτάρκεις, «ευφυείς» και ανθεκτικούς
Ως δήμαρχος Τρικκαίων έχετε πάρει μια σειρά από εντυπωσιακές πρωτοβουλίες για την πόλη σας. Ποιες από αυτές μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα και για άλλους δήμους;
Κάθε Δήμος, κάθε πόλη, είναι μια διαφορετική περίπτωση. Ορισμένα από όσα εφαρμόζουμε, (ΑΤΜ Πιστοποιητικών, σύστημα αιτημάτων των πολιτών, on line σύστημα παρακολούθησης αντλιοστασίων, μέτρηση – παρακολούθηση δρομολογίων απορριμματοφόρων) είναι πιθανώς σημαντικά για όλους, αλλά στο μέτρο των δικών τους αναγκών. Για παράδειγμα, το σύστημα με τα αιτήματα των πολιτών μπορεί, για έναν Δήμο με μεγάλη έκταση και λίγο πληθυσμό, να χρειάζεται τροποποίηση και διαφορετικές παραμέτρους. Άλλα συστήματα, όπως το Smart Farming, μπορεί να αφορούν μόνο αγροτικούς ή νησιωτικούς Δήμους. Το σύστημα μέτρησης ποιότητας και ποσότητας υδάτων, μόνο Δήμους με ποτάμια.
Γενικότερα, πιστεύω ότι κάθε συνάδελφος, με την εμπειρία, τη γνώση, τη διάθεση που έχει, επιλέγει το καλύτερο. Έχουμε αποδείξει ως Δήμαρχοι, ότι μπορούμε να πρωτοτυπήσουμε και να ανοίξουμε δρόμους για την κοινωνία.
Και πώς θα αξιοποιήσετε την εμπειρία αυτή εφόσον εκλεγείτε στην προεδρία της ΚΕΔΕ;
Ήδη με πολλούς συναδέλφους μιλάμε για τα όσα έγιναν στα Τρίκαλα και σε άλλες πόλεις, για τα καλά παραδείγματα από στο εξωτερικό, για τις πολύμορφες ανάγκες και τις διαφορετικότητες των ελληνικών Δήμων. Η ΚΕΔΕ θα είναι ο κόμβος δημιουργίας και παραγωγής ιδεών, το σταυροδρόμι από στο οποίο συναντώνται και από το οποίο θα ξεκινούν οι αλλαγές στην ποιότητα ζωής των πολιτών. Συνθέτουμε και συνδημιουργούμε. Αλλάζουμε και καινοτομούμε.
Δημήτρης Πεφάνης