Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης: Υποχρεωτικό πλέον για κάθε ιδιοκτήτη ακινήτου

Το ενεργειακό πιστοποιητικό έχει μπει τα τελευταία χρόνια για τα καλά στη ζωή μας, αφού για όλες τις νέες μισθώσεις κτιρίων ,  αγοραπωλησίες κτιρίων,  νέα ή ριζικά ανακαινιζόμενα κτίρια αλλά ακόμα και για την ένταξη κτιρίων κατοικίας στο πρόγραμμα «Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον», απαιτείται η έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης.

Είναι ένα αναγνωρισμένο από το ΥΠΕΚΑ έγγραφο, που εκδίδεται από Ενεργειακό Επιθεωρητή (ο οποίος έχει ενταχθεί σε ειδικό Μητρώο), και στο οποίο αποτυπώνεται η ενεργειακή απόδοση του κτιρίου.

Με το πιστοποιητικό το κάθε κτίριο κατατάσσεται σε ενεργειακή κατηγορία (υπάρχουν εννέα κατηγορίες από Α+ έως Η), ενώ ο επιθεωρητής καταγράφει και συστάσεις για τη βελτίωση της Ενεργειακής Απόδοσης του Κτιρίου.

Από 1/1/2016 το ενεργειακό πιστοποιητικό είναι πλέον υποχρεωτικό ακόμη και για ακίνητα κάτω των 50 τ.μ.

Μισθώσεις ακινήτων

Από 7/1/14 η υποβολή των μισθωτηρίων συμβολαίων δεν γίνεται πλέον στις αρμόδιες ΔΟΥ, αλλά ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος TAXISNET.  Η συμπλήρωση των πεδίων του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Π.Ε.Α) είναι πλέον υποχρεωτική μετά την ψήφιση του Ν 4342/2015 (ΦΕΚ Α 143).

Σύμφωνα με το νόμο 4122/2013 (ΦΕΚ 42/Α/19-12-2013) αν παραβιασθούν οι διατάξεις των άρθρων 12, 14 και 15, δηλαδή δεν εκδοθεί ενεργειακό πιστοποιητικό επιβάλλεται πρόστιμο από χίλια (1.000) έως δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ σε βάρος του κατά νόμο υπόχρεου.

Τα πρόστιμα επιβάλλονται λαμβάνοντας υπόψη την επιφάνεια και τη χρήση του πιστοποιούμενου κτιρίου ή κτιριακής μονάδας, το μέγεθος των συστημάτων του κτιρίου, το βαθμό υπαιτιότητας και την τυχόν υποτροπή του υπόχρεου.  Σε περίπτωση παρακώλυσης κατά οποιονδήποτε τρόπο ελέγχου της ΕΥΕΠΕΝ επιβάλλεται πρόστιμο από χίλια (1.000) έως δέκα χιλιάδες 10.000) ευρώ.

Τα πρόστιμα επιβάλλονται λαμβάνοντας υπόψη τη σοβαρότητα της εξεταζόμενης υπόθεσης, την απαξία των πράξεων και την επίπτωσή τους στην έκβαση του ελέγχου.

Τα πρόστιμα επιβάλλονται με απόφαση του Ειδικού Γραμματέα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από εισήγηση της ΕΥΕΠΕΝ και κατόπιν προηγούμενης ακρόασης του ενδιαφερόμενου σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 6 του ν. 2690/1999 (Α΄ 45).

Εξαιρούνται από την παραπάνω υποχρέωση οι εξής κατηγορίες μισθωτικών συμβάσεων:

1. Τροποποιήσεις όρων υφισταμένων μισθώσεων (π.χ. μειώσεις καταβαλλομένων μισθωμάτων).
2. Μισθώσεις κάθε είδους γηπέδων (οικοπέδων και αγροτεμαχίων) χωρίς κτίσματα.
3. Μισθώσεις κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων ή δομικών έργων που στεγάζουν  βιομηχανίες, βιοτεχνίες, εργαστήρια, παρασκευαστήρια, υπηρεσίες με σημαντικό ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μεταξύ άλλων και τα εργοστάσια, οι βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, τα συνεργεία συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων, τα βαφεία, τα ξυλουργεία, τα παρασκευαστήρια τροφίμων, τα καθαριστήρια, τα σιδερωτήρια, τα οργανωμένα πλυντήρια ρούχων, τα αυτοτελή κέντρα μηχανογράφησης καθώς και  τα εργαστήρια ερευνών και εκπαίδευσης, διυλιστήρια και οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας.
4. Μισθώσεις κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων ή δομικών έργων που χρησιμοποιούνται για αποθήκευση αγαθών, φύλαξη αντικειμένων ή στέγαση ζώων.  Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μεταξύ άλλων και οι γενικές αποθήκες, οι αγροτικές αποθήκες, τα λιμενικά υπόστεγα, οι αποθήκες καταστημάτων (αλλά και κατοικιών), οι αποθήκες μουσείων, σταύλοι, βουστάσια, χοιροστάσια, ορνιθοτροφεία κλπ.
5. Μισθώσεις κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων ή δομικών έργων για στάθμευση αυτοκινήτων, δικύκλων ή τρικύκλων, πρατήρια υγρών καυσίμων και πλυντήρια αυτοκινήτων.

Μεταβιβάσεις ακινήτων 

Στην παρ. 3 του άρθρου 14 του ΚΕΝΑΚ προβλέπεται ότι “Κάθε συμβολαιογράφος για την κατάρτιση πράξεως αγοραπωλησίας ακινήτου υποχρεούται να μνημονεύσει στο συμβόλαιο τον αριθμό πρωτοκόλλου του ΠΕΑ και να επισυνάψει σε αυτό επίσημο αντίγραφο του ΠΕΑ.”.

Η υποχρέωση αυτή υφίσταται για όλες συμβολαιογραφικές μεταβιβάσεις (πωλήσεις) κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων (μεμονωμένων ιδιοκτησιών), οι οποίες καταρτίζονται από την 9η Ιανουαρίου 2011 και μετά, τόσο ολοκλήρων, όσο και μεμονωμένων ιδιοκτησιών, με εξαίρεση τις αποθήκες και τις θέσεις στάθμευσης αυτοκινήτων και τις συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματικών κτιρίων που αναφέρονται κατωτέρω.

Εξαιρούνται από την υποχρέωση έκδοσης πιστοποιητικού μονίμως οι εξής κατηγορίες συμβάσεων μεταβίβασης εμπραγμάτων δικαιωμάτων:

1. Μεταβιβάσεις κάθε είδους γηπέδων (οικοπέδων και αγροτεμαχίων) χωρίς κτίσματα.
2. Μεταβιβάσεις κατεδαφιστέων παλαιών κτισμάτων, για τα οποία υπάρχει απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης λόγω υποχρεωτικής κατεδάφισης εντός εξαμήνου από την υπογραφή του συμβολαίου
3. Μεταβιβάσεις διατηρητέων ή ιστορικών κτιρίων.
4. Διανομές συνιδιόκτητων ακινήτων και ανταλλαγές ακινήτων με κτίσματα.
5. Γονικές παροχές, δωρεές, αποδοχές κληρονομιάς ακινήτων με κτίσματα.
6. Συστάσεις οριζοντίου ιδιοκτησίας επί υφισταμένων ή μελλοντικών κτισμάτων.
7. Μεταβιβάσεις κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων ή δομικών έργων που στεγάζουν  βιομηχανίες, βιοτεχνίες, εργαστήρια, παρασκευαστήρια, υπηρεσίες με σημαντικό ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μεταξύ άλλων και τα εργοστάσια, οι βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, τα συνεργεία συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων, τα βαφεία, τα ξυλουργεία, τα παρασκευαστήρια τροφίμων, τα καθαριστήρια, τα σιδερωτήρια, τα οργανωμένα πλυντήρια ρούχων, τα αυτοτελή κέντρα μηχανογράφησης καθώς και  τα εργαστήρια ερευνών και εκπαίδευσης, διυλιστήρια και οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας.
8. Μεταβιβάσεις κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων ή δομικών έργων που χρησιμοποιούνται για αποθήκευση αγαθών, φύλαξη αντικειμένων ή στέγαση ζώων.  Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μεταξύ άλλων και οι γενικές αποθήκες, οι αγροτικές αποθήκες, τα λιμενικά υπόστεγα, οι αποθήκες καταστημάτων (αλλά και κατοικιών), οι αποθήκες μουσείων, οι αποθήκες μουσείων, σταύλοι, βουστάσια, χοιροστάσια, ορνιθοτροφεία κλπ.
9. Μεταβιβάσεις κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων ή δομικών έργων για στάθμευση αυτοκινήτων, δικύκλων ή τρικύκλων, πρατήρια υγρών καυσίμων και πλυντήρια αυτοκινήτων.

Η διαδικασία για την έκδοση του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης

1. Ο ιδιοκτήτης / διαχειριστής του κτιρίου επικοινωνεί με τον ενεργειακό επιθεωρητή και του αναθέτει την ενεργειακή επιθεώρηση για την έκδοση του Π.Ε.Α.
2. Ο επιθεωρητής ενημερώνει τον ιδιοκτήτη / διαχειριστή για τις πληροφορίες που θα χρειαστεί για τη διενέργεια της επιθεώρησης (π.χ. αρχιτεκτονικά σχέδια του κτιρίου, σχέδια ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, πιστοποιητικά και δελτία αποστολής υλικών, κ.ά.).
3. Ο ιδιοκτήτης / διαχειριστής εξασφαλίζει τη δυνατότητα πρόσβασης στους εσωτερικούς κοινόχρηστους και ιδιόκτητους χώρους για την επιθεώρησή τους. Ο επιθεωρητής αναλαμβάνει τη διαδικασία έκδοσης του Π.Ε.Α. Με την έκδοσή του, ο επιθεωρητής υπογράφει και σφραγίζει αντίγραφό του Π.Ε.Α. στον ιδιοκτήτη / διαχειριστή του κτιρίου.

Τα δικαιολογητικά για το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης

Για να εκδοθεί το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης, είναι απαραίτητο ο ιδιοκτήτης του ακινήτου να προσκομίσει στον ενεργειακό επιθεωρητή μία σειρά από τα απαραίτητα δικαιολογητικά κατά τη διάρκεια της ενεργειακής επιθεώρησης, στο διαμέρισμα-κατοικία:

• Στοιχεία του ιδιοκτήτη ή των ιδιοκτητών (Ονοματεπώνυμο, ΑΦΜ, ΔΟΥ)
• Αριθμός οικοδομικής άδειας για κτίρια κτισμένα μετά το 1983
• Έτος κατασκευής για κτίρια κτισμένα πριν το 1983

Προαιρετικά (εφόσον υπάρχουν)

• Τίτλος ιδιοκτησίας
• Αρχιτεκτονικά σχέδια (κάτοψη, τομή, τοπογραφικό)
• Μελέτη θερμομόνωσης
• Δήλωση ιδιοκτησίας στο κτηματολόγιο
• Φύλλο συντήρησης λέβητα

Σημαντική σημείωση σύμφωνα με τον Οδηγό Ενεργειακή Επιθεώρησης :

1. Δεν αποτελεί υποχρέωση του Ενεργειακού Επιθεωρητή η ακριβής αποτύπωση του προς επιθεώρηση κτιρίου.
2. Σε περίπτωση που η αρχιτεκτονική μελέτη δεν υφίσταται π.χ. λόγω απώλειάς της ή στα αρχιτεκτονικά σχέδια δεν αποτυπώνεται η πραγματική μορφή του κτιρίου, ο υπεύθυνος του κτιρίου (ιδιοκτήτης/διαχειριστής) θα πρέπει να αναθέσει την αποτύπωση των τεχνικών χαρακτηριστικών του κτιρίου (π.χ. αρχιτεκτονικά και Η/Μ σχέδια) σε αρμόδιο μηχανικό, όπως ορίζεται στην ισχύουσα νομοθεσία. Η αμοιβή για την αποτύπωση του κτιρίου επιβαρύνει τον ιδιοκτήτη/διαχειριστή και δεν περιλαμβάνεται στην αμοιβή του επιθεωρητή για την ενεργειακή επιθεώρηση και πιστοποίηση του κτιρίου.
   Ο επιθεωρητής, εφόσον το επιθυμεί και κατόπιν συμφωνίας με τον ιδιοκτήτη/διαχειριστή του κτιρίου, δύναται να κάνει ο ίδιος αποτύπωση των κτιριακών εγκαταστάσεων που απαιτείται για την ενεργειακή επιθεώρηση, με την καθορισμένη από τη νομοθεσία σχετική αμοιβή.
3. Κατά τη διεξαγωγή της ενεργειακής επιθεώρησης ενός κτιρίου, παρέχεται στον επιθεωρητή η δυνατότητα πρόσβασης σε όλους τους εσωτερικούς χώρους.
4. Η ενεργειακή επιθεώρηση κτιρίου διεξάγεται αποκλειστικά από Επιθεωρητή εγγεγραμμένο στο Μητρώο των Ενεργειακών Επιθεωρητών Κτιρίων, το οποίο τηρείται ηλεκτρονικά στην Ε.Υ.Επ.Εν.

Κατά την ανάθεση της πιστοποίησης μεταξύ επιθεωρητή και ιδιοκτήτη / Διαχειριστή συμφωνούνται τα εξής:

1. Ο σκοπός και η διαδικασία διενέργειας της ενεργειακής επιθεώρησης του κτιρίου.
2. Οι υποχρεώσεις του Ενεργειακού Επιθεωρητή κατά την επιθεώρηση, όπως η καταγραφή των απαραίτητων στοιχείων για τη διεξαγωγή και ολοκλήρωση της επιθεώρησης, η έκδοση του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης και η διατύπωση υποδείξεων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου.
3. Οι υποχρεώσεις του ιδιοκτήτη / διαχειριστή για την παροχή στοιχείων και δεδομένων του κτιρίου που απαιτούνται για τη διεξαγωγή της ενεργειακής επιθεώρησης, όπως γενικές πληροφορίες για τη χρήση, λειτουργία και κατασκευή του κτιρίου, το ιδιοκτησιακό καθεστώς, αρχιτεκτονικά και ηλεκτρομηχανολογικά σχέδια του κτιρίου, αρχιτεκτονικές και ηλεκτρομηχανολογικές μελέτες, μελέτη θερμομόνωσης, φύλλα συντήρησης Η/Μ εγκαταστάσεων.
4. Η διαδικασία και η διάρκεια εκπόνησης της ενεργειακής επιθεώρησης του κτιρίου.
5. Η αμοιβή του Ενεργειακού Επιθεωρητή.
6. Η εξασφάλιση προστασίας (περιλαμβανομένου του απορρήτου) των δεδομένων του κτιρίου.

Το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων ισχύει για 10 χρόνια.