Ελάχιστοι θα θυμούνται την συνάντηση που είχε πραγματοποιήσει στο Συνοδικό Μέγαρο ο κ. Θεοδωρικάκος με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ Ιερώνυμο στις αρχές Ιουνίου.
Ο Αρχιεπίσκοπος του είχε θίξει το συγκεκριμένο ζήτημα των κοιμητηριών, με την επισήμανση πως υπάρχουν δήμαρχοι που θέλουν να κατασχέσουν ακόμη και το παγκάρι των κοιμητηριακών ναών. Στο τέλος της συνάντησης ο Υπουργό υποσχέθηκε πως στο αμέσως επόμενο διάστημα θα δοθεί οριστική λύση.
Το αποτέλεσμα της συνάντησης είναι η τωρινή ψήφιση του αρ.48 του νομοσχεδίου «σκούπα» του Υπ.Εσωτερικών, με το οποίο περνούν στην δικαιοδοσία Μητροπόλεων πλέον οι κοιμητηριακοί ναοί, και όπως καταγράφει η Έκθεση ΓΛΚ, είναι «απώλεια εσόδων των προϋπολογισμών των ΟΤΑ Α’ βαθμού, από τη μη απόδοση εφεξής σε αυτούς εσόδων, που προέρχονται από τους ιερούς ναούς εντός των κοιμητηρίων».
Το άρθρο ανατρέπει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, διαγράφει τους Δήμους από τις διατάξεις (συγκεκριμένα καταργεί το ν.547/1977) και δίνει τη σχετική αρμοδιότητα στην Εκκλησία. Απαγορεύει, επίσης, ρητά στους ΟΤΑ να εισπράττουν τέλη ή δικαιώματα για τις ιεροτελεστίες που τελούνται από θρησκευτικούς λειτουργούς εντός των νεκροταφείων.
Το νομοθετικό πλαίσιο μέχρι σήμερα
Σύμφωνα με τον ν.547/1977 « η διοίκησις και διαχείρισις των εν Κοιμητηρίοις μη ενοριακών ναών, ως και της περιουσίας αυτών, (πλήν των υπαγομένων εις Φιλανθρωπικά Ιδρύματα) των δήμων πληθυσμού άνω των 50.000 κατοίκων, κατά την εκάστοτε ισχύουσαν επίσημον απογραφήν του πληθυσμού του Κράτους, ως και των δήμων εδρών Νομών και των περιλαμβανομένων εις την περιφέρειαν της τέως διοικήσεως πρωτευούσης και πρώην Δήμου Θεσσαλονίκης, ασχέτως πληθυσμού, ασκείται κατά τας περί διοικήσεως και διαχειρίσεως της δημοτικής και κοινοτικής περιουσίας κειμένας διατάξεις, των δε λοιπών μη ενοριακών ναών των Κοιμητηρίων και της περιουσίας αυτών υπό του πλησιεστέρων ενοριακού ναού, κατα τας εκάστοτε ισχυούσας διατάξεις
Τα έσοδα των εν Κοιμητηρίοις μη ενοριακών ναών, ως και της περιουσίας αυτών ών ή διοίκησις και διαχείρισις ανήκει εις τους Δήμους ή τας Κοινότητας, διατίθενται πρωτίστως δια την επισκευήν συντήρησιν, βελτίωσιν, επέκτασιν και εν γένει διατήρησιν εις καλήν κατάστασιν του ναού, ως και διά πάσας τας ανάγκας του Κοιμητηρίου, περιλαμβανομένης και της επεκτάσεως τούτου, υπό των ασκούντων την διοίκησιν και διαχείρισιν των ναών τούτων. Τυχόν περισσεύματα των εσόδων τούτων διατίθενται υπό του δήμου ή της κοινότητος δι` άλλους σκοπούς. »
Το νέο καθεστώς
Ουσιαστικά, με το άρθρο 48 που περιλαμβάνεται στο επίμαχο νομοσχέδιο Θεοδωρικάκου, η διοίκηση και διαχείριση των ορθοδόξων ιερό ναών εντός των κοιμητηρίων, ασχέτως της νομικής μορφής, ασκείται είτε από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της οικίας Ενορίας, είτε από συμβούλιο που ορίζει ο επιχώριος Μητρόπολης.
- Τα έσοδα των ναών διατίθενται πρωτίστως για την συντήρηση και τις εν γένει ανάγκες καλής λειτουργίας τους και επικουρικώς για φιλανθρωπικούς σκοπούς της τοπικής Μητρόπολης.
- Το προσωπικό πλέον περνάει στην τοπική Μητρόπολη η οποία θα αναγνωρίζει την προϋπηρεσία και κάθε συνέπεια. Για την αλλαγή καθεστώτος θα εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του Μητροπολίτη η οποία θα δημοσιεύεται στην εφημερίδα της κυβερνήσεως.
- Η οικεία Μητρόπολη θα είναι διάδοχος όλων των συμβάσεων που έχουν συναφθεί από τους ΟΤΑ.
- Τα έσοδα του ναού θα προορίζονται πρώτιστα για την συντήρηση αλλά και λειτουργία του ναού και σε δεύτερο χρόνο για φιλανθρωπικούς σκοπούς.
- Απαγορεύεται η είσπραξη τελών ή δικαιωμάτων από τους ΟΤΑ για ιεροτελεστίες.
Αιχμές για του Δήμους
Πέρα από το «μαχαίρι» στα έσοδα των Δήμων, αφέθηκε να αιωρείται κατηγορία εις βάρος των αιρετών ότι εφάρμοζαν ελλιπώς το νόμο (!). Όπως υπογράφουν επί λέξει στην Αιτιολογική Έκθεση με το άρθρο «…αντιμετωπίζονται οριστικά και με ενιαίο τρόπο προβλήματα σχετιζόμενα (…) και με την εν γένει ελλιπή εφαρμογή του νόμου από τους Δήμους της Χώρας…».